Prośba o ułaskawienie
Zgodnie a art. 139 Konstytucji RP Prezydent może zastosować prawo łaski wobec osób prawomocnie skazanych. Ułaskawienie polega na darowaniu lub złagodzeniu kar i środków karnych oraz skutków skazania. Może ono polegać np. na całkowitym lub częściowym zwolnieniu z odbywania kary, warunkowym zawieszeniu wykonania kary pozbawienia wolności lub warunkowym przedterminowym zwolnieniu, zamianie kary pozbawienia wolności na grzywnę.
Kto może złożyć prośbę o ułaskawienie?
Prośbę o ułaskawienie może wnieść określony krąg podmiotów. Są nimi:
• skazany
• krewni w linii prostej
• przysposabiający lub przysposobiony, rodzeństwo, małżonek
• osoba pozostająca ze skazanym we wspólnym pożyciu
• Prokurator Generalny
Co powinien zawierać wniosek o ułaskawienie?
Zgodnie z przepisami kodeksu postępowania karnego wniosek powinien zawierać:
• oznaczenie organu, do którego jest skierowane, oraz sprawy, której dotyczy,
• oznaczenie oraz adres wnoszącego pismo,
• treść wniosku lub oświadczenie, w miarę potrzeby z uzasadnieniem,
• datę i podpis składającego pismo.
Gdzie złożyć wniosek o ubezwłasnowolnienie?
Prośbę o ułaskawienie wnosi się do właściwego miejscowo sądu, który wydał wyrok skazujący. Sąd rozpoznaje prośbę o ułaskawienie w ciągu dwóch miesięcy od daty jej otrzymania. Podczas rozpoznania wniosku o ułaskawienie sąd ma na względzie zachowanie się skazanego po wydaniu wyroku, rozmiary wykonanej już kary, stan zdrowia skazanego i jego warunki rodzinne, naprawienie szkody wyrządzonej przestępstwem, a przede wszystkim szczególne wydarzenia, jakie nastąpiły po wydaniu wyroku.
Jak przebiega postępowanie w sprawie ułaskawienia?
Prawo rozróżnia w tym zakresie dwie sytuacje. Po pierwsze, jeżeli w sprawie, orzekał tylko sąd pierwszej instancji i wyda on opinię pozytywną – przesyła on Prokuratorowi Generalnemu akta sprawy lub niezbędne ich części wraz ze swoją opinią. W sytuacji braku podstaw do wydania opinii pozytywnej pozostawia prośbę bez dalszego biegu. Po drugie, jeśli w sprawie orzekał również sąd odwoławczy, to sąd I instancji bez względu na swoją opinię przesyła akta wraz ze swoją opinią co do ułaskawienia dla sądu odwoławczego. Jeśli przynajmniej jeden z sądów wyda pozytywną opinię co do ułaskawienia – wówczas przesyła Prokuratorowi Generalnemu akta wraz z opiniami.
Poza wymienionymi wyżej przypadkami istnieje wyjątek, który przysługuje Prokuratorowi Generalnemu. Może on zastrzec sobie prawo przedstawienia akt sprawy albo ze względu na nagłość sprawy może zgłosić od razu do Prezydenta RP wniosek o ułaskawienie.
Jeżeli prośbę o ułaskawienie choćby jeden sąd zaopiniował pozytywnie, Prokurator Generalny przedstawia Prezydentowi Rzeczypospolitej Polskiej prośbę o ułaskawienie wraz z aktami sprawy i swoim wnioskiem.
Podsumowanie
Może się również zdarzyć, że wniosek nie osiągnie oczekiwanego skutku. W sytuacji można zgłosić kolejny wniosek, jednak dopiero po upływie 1 roku. Wcześniejszy wniosek sąd pozostawi bez rozpoznania. Przesyłanie prośby o ułaskawienie bezpośrednio do Prezydenta spowoduje to, że zostanie ona przekazana Prokuratorowi Generalnemu, a on nada jej bieg zgodny z procedurą prawną.